Kobudo – 古武道: hệ thống kỹ thuật võ khí cổ của võ thuật Okinawa sau thế kỷ 17
Kobudo – 古武道 là tên gọi của hệ thống kỹ thuật võ khí cổ của võ thuật Okinawa (do đó còn được gọi là Okinawa kobudō, hay Ryūkyū Kobujutsu). Kobudo dịch sát nghĩa là “phương pháp võ thuật cổ điển”.
Hệ thống kỹ thuật võ khí cổ này được cho rằng thành hình và dần phát triển từ việc cấm tầng lớp nông dân mang binh khí từ đầu thế kỷ 17. Lệnh cấm và sự hà khắc của tầng lớp cai trị của Nhật đã kích thích việc sáng tạo ra phương thức chiến đấu mới dựa trên những võ khí vốn là các công cụ thô sơ của gia đình và nghề nông, gọi là Kobudo.
Tuy nhiên, điều không thể phủ nhận là Okinawa Kobudo có sự liên hệ và ảnh hưởng rất lớn từ các võ khí gốc Trung Quốc và các nước Đông Nam Á có quan hệ thương mại buôn bán với Ryūkyū lúc bấy giờ.
Kobudo được dân bản xứ Okinawa luyện tập và phát triển song song với Karate. Đầu thế kỷ 20, một vài hệ phái Karate xem Kobudo là một phần trong giáo án tập luyện. Sự phối hợp các kỹ thuật Karate và Kobudo được thể hiện trong khá nhiều bài quyền (Kata) của Kobudo.
Phần lớn kỹ thuật Kobudo truyền thống được gìn giữ và phát huy qua giai đoạn khó khăn của Thế chiến thứ 2 là nhờ công lao của võ sư: Kenwa Mabuni (Shito-ryu), Taira Shinken (Ryūkyū Kobudo Hozon Shinkokai) và Chogi Kishaba (Ryuku Bujustsu Kenkyu Doyukai). Bên cạnh, còn phải kể đến sự góp công phát triển hệ thống Kobudo ứng dụng và hiện đại của hai võ sư Toshihiro Oshiro và Motokatsu Inoue.
Trải qua nhiều thế kỷ hình thành và phát triển, các võ sư có những cống hiến vô giá cho Kobudo khắc danh:Chatan Yara, Kanga Sakukawa, Seisho Aragaki, Yabiku Moden, Chōtoku Kyan, Shigeru Nakamura,Motokatsu Inoue, Taira Shinken v.v…
Các võ khí thông dụng của Okinawa Kobudo có thể liệt kê: Bō, Sai, Kama, Nunchaku, Tonfa, Tekkō, Tinbe-rochin, Surujin. Ít thông dụng hơn là Sansetsukon, Eku, Kuwa, Tambo, Nunti Bo.
Theo Vothuat.Co
Xem thêm bài viết về hệ phái kobudo Việt Nam : Các Hệ Phái Karate Tại Việt Nam 2024: Sự Đa Dạng và Phong Phú Trong Luyện Tập Võ Thuật
Kobudo okinawa gắn liền với sự phát triển của Karate Okinawa, chún ta cùn Tìm hiểu thêm về lịch sử ra đời của Karate ở Okinawa và sự phát triển ra toàn thế giới:
Karate là một trong những môn võ thuật nổi tiếng thế giới có nguồn gốc từ Okinawa, Nhật Bản. Sự hình thành và phát triển của Karate ở Okinawa là một câu chuyện đầy thú vị, kết hợp từ nhiều yếu tố văn hóa, lịch sử, và sự giao thoa giữa các nền võ thuật khác nhau. Từ “Karate” theo nghĩa đen là “tay không” (空手), biểu thị một hình thức võ thuật mà người tập không cần sử dụng vũ khí, tập trung vào khả năng của cơ thể và ý chí.
Bối cảnh lịch sử của Karate
Okinawa là một hòn đảo nằm ở vị trí chiến lược, giữa Trung Quốc và Nhật Bản, thuộc quần đảo Ryukyu. Từ thế kỷ thứ 14, Okinawa là một trung tâm thương mại quan trọng, nơi mà các tàu thuyền của Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và các nước Đông Nam Á dừng chân. Sự trao đổi văn hóa và thương mại đã tạo điều kiện cho người dân Okinawa tiếp cận với các nền võ thuật từ nhiều quốc gia.
Năm 1429, Okinawa thống nhất dưới quyền cai trị của vua Sho Hashi, người lập nên Vương quốc Ryukyu. Thời kỳ này kéo dài khoảng 450 năm, cho đến khi Okinawa bị Nhật Bản sáp nhập vào năm 1879. Trong suốt giai đoạn này, vương quốc Ryukyu duy trì quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc thông qua các cuộc giao thương và ngoại giao. Trong quá trình đó, các hình thức võ thuật Trung Quốc, đặc biệt là từ tỉnh Phúc Kiến, đã du nhập vào Okinawa và hòa nhập vào văn hóa địa phương.
Lệnh cấm vũ khí và sự phát triển của Karate
Một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển của Karate là lệnh cấm sử dụng vũ khí ở Okinawa. Năm 1609, Okinawa bị quân đội của phiên Satsuma từ Nhật Bản xâm lược. Dưới sự cai trị của Satsuma, dân chúng Okinawa bị cấm mang theo bất kỳ loại vũ khí nào. Điều này đã thúc đẩy sự phát triển của các môn võ thuật tay không để người dân có thể tự vệ. Trong bối cảnh này, Karate đã được phát triển và hoàn thiện như một phương pháp chiến đấu mà không cần đến vũ khí.
Ảnh hưởng của võ thuật Trung Quốc
Trong thời kỳ giao thương mạnh mẽ với Trung Quốc, Okinawa đã tiếp nhận nhiều loại võ thuật của Trung Quốc, đặc biệt là từ các võ sư Trung Hoa đến Okinawa để trao đổi văn hóa và dạy võ. Các hình thức võ thuật Trung Quốc, đặc biệt là môn Kung Fu Phúc Kiến, đã ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của Karate. Các kỹ thuật chiến đấu, tư thế, và phương pháp tập luyện của Karate ngày nay đều mang dấu ấn của Kung Fu.
Vào thời gian này, Karate ở Okinawa được gọi là “Tode” hoặc “Tang Hand,” có nghĩa là “tay của nhà Đường” để chỉ đến nguồn gốc Trung Quốc của các kỹ thuật. Các kỹ thuật của Karate dần dần được cải tiến và phát triển thành các phong cách riêng biệt của Okinawa.
Các phong cách Karate truyền thống của Okinawa
Karate ở Okinawa đã phát triển thành ba phong cách chính: Shuri-te, Naha-te và Tomari-te. Ba phong cách này đều được đặt tên theo nơi khởi nguồn của chúng – các thành phố Shuri, Naha và Tomari ở Okinawa. Mỗi phong cách có những đặc trưng riêng, nhưng đều tập trung vào kỹ thuật tay không và các đòn đánh hiệu quả.
– **Shuri-te**: Phong cách này bắt nguồn từ thành phố Shuri, nơi có nhiều ảnh hưởng từ võ thuật của các võ sĩ Trung Quốc. Shuri-te tập trung vào các đòn tấn công mạnh mẽ và nhanh nhẹn, với các kỹ thuật nhằm gây sát thương nhanh chóng cho đối thủ.
– **Naha-te**: Phong cách này phát triển ở thành phố Naha, nơi có nhiều người gốc Trung Quốc sinh sống. Naha-te chịu ảnh hưởng mạnh từ võ thuật Trung Quốc, đặc biệt là các kỹ thuật hít thở sâu và kiểm soát cơ thể. Naha-te thường được biết đến với các bài tập thở và kỹ thuật đòn thế mạnh mẽ, đòi hỏi sức bền và độ linh hoạt.
– **Tomari-te**: Đây là phong cách kết hợp giữa Shuri-te và Naha-te, xuất phát từ thành phố Tomari. Tomari-te tập trung vào các kỹ thuật phòng thủ linh hoạt và tốc độ, giúp người tập có khả năng né tránh và phản công hiệu quả.
Sự phát triển của Karate hiện đại
Vào đầu thế kỷ 20, Karate bắt đầu được phổ biến rộng rãi hơn khi các võ sư từ Okinawa đến Nhật Bản để giới thiệu môn võ này. Một trong những võ sư nổi tiếng nhất của Okinawa là Funakoshi Gichin, người được xem là “cha đẻ của Karate hiện đại.” Funakoshi đã giới thiệu Karate cho người dân Nhật Bản và xây dựng nền móng cho sự phát triển của Karate trên toàn quốc.
Funakoshi đã chuyển đổi Karate từ một môn võ thực dụng thành một môn võ đạo, kết hợp các yếu tố tinh thần, đạo đức và kỷ luật cá nhân. Ông cũng đã thay đổi chữ “Karate” từ nghĩa “tay của nhà Đường” thành “tay không” để nhấn mạnh tính tự lực của môn võ này. Karate không chỉ là kỹ thuật chiến đấu mà còn là con đường phát triển cá nhân, một hình thức tự rèn luyện tâm hồn và tinh thần.
Karate lan rộng ra toàn thế giới
Sau Thế chiến thứ hai, Karate nhanh chóng lan rộng ra ngoài Nhật Bản. Các binh sĩ Mỹ đóng quân tại Nhật Bản và Okinawa đã học Karate và mang nó về nước. Karate cũng trở nên phổ biến ở các quốc gia khác như Hàn Quốc, Brazil và các nước châu Âu. Ngày nay, Karate là một môn thể thao toàn cầu, với hàng triệu người tập luyện trên khắp thế giới.
Karate hiện đại được phân chia thành nhiều hệ phái khác nhau, chẳng hạn như Shotokan, Goju-Ryu, Shito-Ryu và Wado-Ryu. Mỗi hệ phái có những đặc điểm và triết lý riêng, nhưng tất cả đều nhấn mạnh tính kỷ luật, tự chủ và khả năng tự vệ.
### Ý nghĩa của Karate trong văn hóa và xã hội
Karate không chỉ là một môn võ thuật, mà còn là một phần quan trọng trong văn hóa và truyền thống của Okinawa và Nhật Bản. Môn võ này đại diện cho sự tự lực, lòng dũng cảm và ý chí mạnh mẽ, là biểu tượng của tinh thần võ sĩ đạo. Người tập Karate không chỉ học cách tự vệ mà còn học cách làm chủ bản thân, phát triển lòng kiên nhẫn và tôn trọng đối thủ.
Karate đã trải qua một hành trình dài từ Okinawa đến với toàn thế giới, trở thành một biểu tượng của sức mạnh và sự tự chủ. Sự kết hợp giữa các kỹ thuật chiến đấu, tinh thần võ đạo và yếu tố văn hóa đã làm cho Karate trở thành một môn võ thuật đặc biệt, thu hút hàng triệu người tập luyện. Karate không chỉ giúp con người phát triển sức mạnh thể chất mà còn rèn luyện tinh thần, đem lại sự cân bằng và hài hòa trong cuộc sống.
